Alles over je emoties tijdens je cyclus

Als tiener kom je weg met vreemde pieken en dalen in onze emoties. Als volwassene moet je onze mind maar gewoon op orde hebben. Maar je hormonen zijn elke dag anders! En elke fase van je cyclus brengt verschillende niveaus van hormonen met zich mee die van invloed zijn op alles van energie tot slaap tot honger en gemoed. Als je de verschillende fasen van je cyclus begrijpt, kun je voorspellen hoe je je zou kunnen voelen tijdens elke fase, of in ieder geval je gevoelens verklaren – handig, vind je niet?

Welke hormonen veranderen tijdens je cyclus en wat doen ze met je?

De hele maand door veranderen je hormonen. Hierdoor rijpt een eicel, krijg je een eisprong en meer. Elke dag van de maand is daarom anders. Hormonen als oestrogeen, testosteron en progesteron zijn de hormonen die het meest schommelen gedurende je cyclus. 

Maar hormonen sturen niet alleen je cyclus aan. Ze zorgen voor veel meer want ze spelen een supergrote rol bij:

• je humeur
• je hongergevoel
• hoeveel energie je hebt
• je concentratievermogen
• je fysieke kracht
• je slaap
• je libido
• je huid en haar

Best bizar, vind je niet? Omdat je hormonen stijgen en dalen, verandert bijna elk aspect van je lichaam en je mind, de hele maand door. Het is dan ook niet zo gek dat je je tijdens sommige momenten van je cyclus anders voelt. 

De impact van je hormonen op je emoties

Hormonen hebben een grote invloed op je mind – zowel goed als slecht – dus het is geen verrassing dat het reguleren van je hormonen je mood kan verbeteren. Dit zijn een paar van de belangrijkste hormonen die een grote rol spelen in je gemoed.

Oestrogeen 

Oestrogeen is het belangrijkste vrouwelijke geslachtshormoon en het hormoon dat je lichaam vertelt wanneer het tijd is om een eicel te laten rijpen. Dat is een superbelangrijke rol op zich, maar onderzoek heeft aangetoond dat oestrogeen ook een grote rol speelt bij je stemming. Dat komt omdat oestrogeen samenwerkt met serotonine, dopamine en andere stemmingsveranderende chemicaliën in de hersenen (neurotransmitters). Als deze chemische stoffen in je hersenen veranderen, kan dat grote veranderingen in je stemming veroorzaken.

Progesteron

Progesteron komt in actie wanneer je lichaam het vruchtbaarst is. Dit hormoon helpt de eicel met het innestelen in je baarmoeder op het moment dat het een zaadcel tegenkomt. Het is ook het hormoon dat helpt om een zwangerschap in stand te houden door het baarmoederslijmvlies dik te houden. 

Progesteron kan ook helpen om je stemming te verbeteren. Het werkt bijna als een natuurlijk antidepressivum en kan angst verminderen, helpen bij stemmingswisselingen en postnatale depressies.

Testosteron

Testosteron is het primaire mannelijke geslachtshormoon, maar het is niet alleen belangrijk is voor mannen. Iedereen heeft testosteron en als je menstrueert, zorgt testosteron ervoor dat je eierstokken klaar zijn om een eicel te produceren. 

Er wordt vaak gedacht dat testosteron je libido verhoogt en je ziet soms producten voor het stimuleren van testosteron voor een verhoogd libido, vooral gericht op vrouwen in de menopauze. Onderzoek toont aan dat testosteron bij sommige vrouwen kan helpen, maar er is nog niet genoeg onderzoek naar geweest.

De verschillende menstruatiefases en je gevoelens

Hoe schommelen je hormonen de hele maand door? Hieronder vertellen we je wat er in je lichaam gebeurt tijdens elke fase en wat je kunt doen aan die wisselende stemmingen.

Week 1 (dag 1 tot 7): menstruatie

Op de eerste dag van je cyclus is je oestrogeenniveau het laagst, dus als je geen energie hebt, is dat normaal. Dag één van je cyclus is de eerste dag van je menstruatie, dus het kan ook zijn dat je last hebt van krampen, je moe voelt, pijn hebt of gewoon chagrijnig bent. Vervelend, maar compleet normaal. Je borsten kunnen ook pijnlijk en zwaar aanvoelen. Waarschijnlijk wil je gewoon met rust gelaten worden. 

Naarmate de dagen verstrijken, stijgt je oestrogeenniveau. Je zult je scherper en gefocust voelen. Dit helpt, vooral als je de afgelopen dagen niet zoveel hebt gedaan. Maar vergeet alsnog niet om deze week niet te streng te zijn voor jezelf.

Als je moe bent, rust dan. Zelfs als je je hebt opgegeven voor een sportles of je een vriendin hebt beloofd te gaan hardlopen. Je mag best een andere afspraak maken. En als je honger hebt, eet dan! Het is je lichaam die je vertelt dat het wat nodig heeft.

Wil je meer weten over hoe je kunt eten volgens je cyclus? Lees dan onze blogpost Hack je cyclus met voeding. 

Het kan ook helpen om je omgeving te vertellen in welke fase van je cyclus je zit. We weten dat er soms nog een taboe op rust, maar zou het niet makkelijker zijn als mensen begrijpen wat er met je aan de hand is? Dat je misschien een beetje last hebt van wilde hormonen? 

Het is belangrijk om te onthouden dat je lichaam invloed heeft op je mind, dus vergeet vooral niet om goed voor jezelf te zorgen tijdens deze fase van je cyclus.

Week 2 (dag 8 tot 14) de folliculaire fase 

Week 2 van je cyclus, ook wel de folliculaire fase genoemd, is waarschijnlijk een fijne fase. Deze twee weken zijn meestal zalig. 

Deze fase heet zo omdat er tijdens deze fase het follikelstimulerend hormoon (FSH) wordt afgescheiden. Dit zet de productie van follikels in je eierstokken in gang. Het is ook het moment waarop het hormoon oestradiol stijgt. Deze kan helpen om stresshormonen zoals adrenaline en cortisol te verminderen, wat gedeeltelijk de reden kan zijn waarom je je in deze fase wat relaxter en gelukkiger voelt. 

Waarschijnlijk heb je ook meer energie. Misschien heb je ook wat meer zin in seks of zin om iets nieuws te proberen – ga ervoor!

Week 3 (dag 15 tot 21) Eisprong 

Tijdens de eisprong beginnen je oestrogeenspiegels te dalen, maar je voelt je waarschijnlijk nog steeds goed. Tegen het einde van de eisprong zullen je hormoonspiegels wat zijn afgevlakt, wat een gevoel van kalmte kan geven. 

Omdat dit de week van je eisprong is, merk je misschien ook dat je zin in seks toeneemt. Vanuit evolutionair oogpunt is dit logisch, omdat dit het waarschijnlijkste moment van de maand is waarop je zwanger kunt worden. 

Wat gebeurt er precies? Tijdens de ovulatie stijgt het hormoon estradiol (een oestrogeen-hormoon) tot het maximale niveau. Estradiol maakt insuline effectiever, en insuline vertelt je lichaam om meer testosteron vrij te geven.

Testosteron is een van de hormonen die je libido beïnvloeden, dus het is geen wonder dat je jemisschien wat meer zin hebt dan normaal. Experts geloven dat dit een natuurlijke manier is om vrouwen te stimuleren seks te hebben tijdens hun vruchtbaarste periode van de maand.

Week 4 (dag 22 tot 28) Luteale fase 

Hoi PMS. De luteale fase is het moment waarop je last kunt krijgen van het premenstrueel syndroom (PMS). Dat komt omdat oestrogeen, progesteron en testosteron tijdens deze fase allemaal sterk afnemen. Dit zorgt ervoor dat je je minder goed voelt dan normaal.

Door deze wilde verandering in je hormonen, kan je mood ook een beetje… wild zijn. Misschien stoor je je aan hoe je partner eet, of word je ineens ontzettend getriggerd door het geluid van de buren. Vaal zijn de dingen die je normaal nooit storen ineens superirritant. Dat is normaal, maar wel lastig. Haal diep adem en probeer te onthouden dat het de hormonen zijn. 

De plotselinge dip in oestrogeen kan ook je slaap in de war brengen (yes, dit hormoon regelt ook het slaapregulerende hormoon serotonine). Wil je hier meer over weten? Lees ons artikel Slaap en je cyclus: Hoe zijn ze met elkaar verbonden? 

De dagen voor je menstruatie voel je je dus vaak niet zo goed. Misschien heb je daardoor zin in extra comfort, in de vorm van suikers, junkfood of alcohol. Maar let op en trap niet in deze val. Natuurlijk mag je jezelf best een beetje verwennen, maar probeer in deze fase juist extra goed voor jezelf te zorgen. 

Als je trek hebt in iets zoets, neem dan wat pure chocolade (met minstens 80% cacao). Het magnesiumgehalte in chocola kan ook helpen bij het slapen, dus dat is een winwin! Als je zin hebt in koffie of cafeïne, probeer dan een kruidenthee. Wil je een cocktail of glas wijn, neem dan een lekkere kombucha of mocktail. Uiteindelijk zul je je beter voelen als je je vast houdt aan een gebalanceerd eetpatroon.

Wat als het echt niet guud voelt?

Het kan moeilijk zijn om alle ups en downs van je cyclus perfect te herkennen. We hebben een druk leven en de meesten van ons houden deze gevoelens en fases niet dagelijks bij. Als je je niet goed voelt, probeer dan in te checken bij je lichaam om te zien in welke fase je zit. Dat kan echt goede inzichten geven. Weet je niet hoe je je cyclus moet bijhouden? Bekijk onze post met een aantal van onze top menstruatie tracking apps voor inspiratie.

Het kan ook helpen om met iemand te praten die je vertrouwt. We weten dat het moeilijk is om open te zijn over je cyclus. Het is iets intiems, maar aan de andere kant: de helft van de wereldbevolking heeft het!

Het zou dus echt wel bespreekbaar moeten zijn. Daarnaast kan het delen met een vriend(in) of partner heel fijn voelen. Je krijgt de steun die je nodig hebt, en het kan helpen om te weten dat je niet alleen bent met je op hol geslagen hormonen. 

Maar het belangrijkste is dat je waarschijnlijk de geruststelling krijgt dat alles wat je voelt normaal is. Dat gezegd hebbende, als je het denkt dat de dingen die je voelt niet normaal zijn, zoek dan hulp.

Als je sombere buien wekenlang aanhouden, je het gevoel hebt dat je de controle kwijt bent, chronisch depressief bent of als je menstruatiepijn er voor zorgt dat je niet meer de normale, dagelijkse dingen kan doen, praat dan met een zorgverlener die de tijd neemt om naar jou te luisteren. 

Weet je niet waar je moet beginnen? Praat met ons. Wij werken met een team van experten op het gebied van hormonale gezondheid. Wij zijn er om naar je te luisteren en je te ondersteunen – je hoeft niet alleen te zijn. Ga naar onze supportpagina voor een live chat. We zijn er voor je.