Je cyclus is meer dan alleen je menstruatie

Je menstruatiecyclus wordt gestuurd door een heleboel hormonen, maar de twee meest gekende zijn: oestrogeen en progesteron. Dit zijn twee belangrijke geslachtshormonen bij vrouwen. Deze hormonen zorgen, samen met andere hormonen zoals het Follikel Stimulerend Hormoon (FSH) en het Luteïniserend Hormoon (LH), voor de rijping van de eicellen, de ovulatie alsook voor de opbouw en uitrijping van het baarmoederslijmvlies voor de innesteling van een eventueel bevruchte eicel.

Je cyclus start op de eerste dag van je menstruatie en duurt meestal 3 tot 7 dagen.

De eicelrijping

Al tijdens je menstruatie worden er door FSH in je beide eierstokken 20-25 nieuwe eicellen aangezet tot ontwikkeling en groei. Hierdoor ontstaat rond elk van deze eicellen een blaasje, de follikel. De groeiende follikels zijn verantwoordelijk voor de aanmaak van oestrogeen dat steeds maar zal toenemen naarmate je eisprong nadert. Deze periode, gekenmerkt door de rijpende follikels en aanmaak van oestrogeen, heet de folliculaire fase. Enkele dagen na je menstruatie wordt uit de rijpende follikels één dominante follikel uitgekozen die als enige zal verder groeien en ontwikkelen. Ongeveer halverwege de cyclus zal de dominante follikel uitgegroeid zijn tot een volwaardige follikel met de daarin rijpe eicel. Ook het oestrogeen heeft nu dankzij de dominante follikel een piek bereikt.

De ovulatie 

In iedere cyclus wordt een eicel vrijgegeven uit één van beide eierstokken: dit wordt de ovulatie of eisprong genoemd. De eisprong wordt getriggerd door LH dat een piek bereikt 24-36 uur vóór de ovulatie. Voordat LH een piek heeft bereikt, stijgt het oestrogeenniveau in je lichaam.

Oestrogeen is noodzakelijk omdat het je lichaam helpt voor te bereiden op de ovulatie. Je baarmoederslijmvlies wordt opgebouwd en ook de kwaliteit en kwantiteit van je baarmoederhalsslijm neemt toe. Dat laatste is noodzakelijk voor de overleving van de zaadcellen.

Een eicel leeft gemiddeld 12-24 uur, maar dankzij de overlevingsduur van de zaadcellen in je vruchtbaar baarmoederhalsslijm ben je als vrouw langer vruchtbaar.

Zaadcellen kunnen drie tot vijf dagen overleven in een vruchtbare omgeving, waardoor je als vrouw ongeveer zes dagen vruchtbaar bent per cyclus.

Hoe meer oestrogenen in je lichaam, hoe meer je je eisprong nadert en vruchtbaar baarmoederhalsslijm kan waarnemen.

Met het oog op een kinderwens heb je dus het best gemeenschap in de dagen met vruchtbaar baarmoederhalsslijm.

Wanneer je een zwangerschap wil vermijden, gebruik je het best voorbehoedsmiddelen of kan je aan de hand van een sympto-thermale methode op een betrouwbare manier je vruchtbare en onvruchtbare dagen leren te identificeren.

Ontdek hier hoe je je menstruatie cyclus kan berekenen. 

New chief in town

Vanaf de tweede helft van je cyclus (na ovulatie) neemt progesteron de bovenhand. De hoeveelheid oestrogeen neemt dan af en het progesterongehalte neemt toe. Progesteron wordt aangemaakt door de achterblijvende follikel in je eierstok en is het hormoon dat verantwoordelijk is voor het verder uitrijpen van je reeds opgebouwde baarmoederslijmvlies, het opdrogen van je baarmoederhalsslijm en verhogen van je basale lichaamstemperatuur. De fase waarin progesteron dominant aanwezig is, heet de luteale fase en heeft als doel je baarmoeder verder klaar te maken voor de innesteling van een eventueel bevruchte eicel. Als er geen bevruchting plaatsvindt, zal de productie van progesteron 12-16 dagen na de eisprong terugvallen. Hierdoor daalt je basale lichaamstemperatuur terug, word je opgebouwde baarmoederslijmvlies afgestoten en kan je lichaam weer nieuwe eicellen laten rijpen. Dit is het begin van je menstruatie en meteen weer het begin van je volgende cyclus

Sommige vrouwen ervaren vóór of tijdens de menstruatie lichamelijke, maar ook emotionele klachten. De ernst van de klachten varieert van vrouw tot vrouw.

Vrouwen die last hebben van het premenstrueel syndroom (PMS) hebben een verhoogde gevoeligheid voor hormonale schommelingen tussen oestrogenen en progesteron.

Vaak is er bij PMS sprake van een teveel aan oestrogeen en/of tekort aan progesteron in het lichaam. Typische symptomen zijn stemmingswisselingen, vermoeidheid, prikkelbaarheid, angst, krampen, acné, irritatie, slaapstoornissen, pijnlijke borsten of tepels, opgeblazen gevoel en/of eetbuien.

Vaak worden deze symptomen als onderdeel van ‘vrouw zijn’ bestempeld, maar dat hoeft niet zo te zijn.

De twee vrouwelijke hoofdrolspeelsters

Oestrogeen  

Oestrogeen, ook wel gekend als het ‘feel good’ hormoon, wordt aangemaakt in je eierstokken, maar ook je vetcellen maken het hormoon aan. De aanmaak van dit hormoon komt pas in de pubertijd goed op gang.

Oestrogeen speelt een belangrijke rol bij het reguleren van de menstruele cyclus, de zwangerschap en andere lichaamsprocessen zoals: 

• Sterke botten 
• Een stralende en gezonde huid 
• Emotionele stabiliteit 
• Goede hersenfuncties
• De aanmaak van serotonine in de hersenen toe: deze beïnvloedt je stemming, slaap, libido en eetgedrag.
• De productie van endorfinen: deze werken in de eerste plaats pijnonderdrukkend, maar zorgen ook voor een gevoel van geluk of euforie

Een goede balans in de aanmaak en afbraak van oestrogeen helpt je om goed in je vel te zitten.

Progesteron 

Progesteron wordt gemaakt in je eierstokken en bijnieren. In de bijnieren speelt het een rol bij de aanmaak van de stresshormonen cortisol en adrenaline.

Progesteron maakt je lichaam klaar voor een mogelijke zwangerschap en zorgt voor een goede doorbloeding van de baarmoeder zodat het eitje zich kan nestelen.

Tijdens de zwangerschap zorgt het ervoor dat je kindje optimaal en veilig kan groeien.

Als het eitje niet wordt bevrucht neemt progesteron weer af zodat uiteindelijk, aan het eind van de luteale fase, de menstruatie begint.

Een goede balans van progesteron draagt bij aan een stabiele bloedsuikerspiegel en heeft een kalmerende en stabiliserende werking op je hersenen.

Op het einde van de luteale fase (lees hier meer over de verschillende fases) zal progesteron plots dalen waardoor je bepaalde klachten zou kunnen ervaren als gevolg hiervan.

Bij het begin van een zwangerschap zal progesteron blijven stijgen en dat kan ook de reden zijn waarom je moe bent in het begin van een zwangerschap.

Balans

Bij een verstoord evenwicht tussen oestrogeen en progesteron kan je menstruatiecyclus ontregeld raken. Hierdoor kan je een onregelmatige cyclus krijgen of kan je menstruatie zelfs uitblijven.

Progesteron en oestrogeen balans is cruciaal om je goed te voelen, een regelmatige cyclus te hebben en je voor te bereiden op een gezonde zwangerschap.

Dit artikel werd geschreven door Rebecca van Vrouw & Vruchtbaarheid

Praat met ons om uit te zoeken welke supplementen voor jou geschikt zijn. Wij kunnen je helpen de ultieme bundel samen te stellen om je cyclus, je hormonen en je algehele gezondheid te ondersteunen.