Postpartum angst, wat is het?

De periode na de bevalling is een bijzondere tijd. Alles is nieuw en spannend, maar er kunnen ook veel dieptepunten zijn. Er zijn ineens veel dingen waar je je zorgen om kunt maken. Ademt mijn baby nog wel? Doe ik het wel goed? Zijn die krampjes normaal? Wat als mijn baby ziek wordt? Een normale dosis angst hoort erbij. Maar als je je zoveel zorgen maakt dat je er niet meer van kunt genieten, is het tijd om verder te kijken. Misschien heb je net als 1 op de 10 vrouwen last van postpartum angst. In dit blog vertellen we je er meer over en geven we je adviezen.

Wat is postpartum angst?

Laten we voorop stellen: elke moeder maakt zich zorgen. Het is niet leuk, maar het hoort erbij, want het houdt je alert. Maar postpartum angst is meer dan je alleen maar zorgen maken over je baby. Angsten die bij postpartum angst komen kijken, zijn buitenproportioneel en irrationeel. 

Als je last hebt van postpartum angst, ben je overdreven bezorgd. Je bent de hele dag door angstig, en er is geen dag dat je er geen last van hebt. En door de hyperalertheid (vanwege je angsten) kun je zelfs lichamelijke klachten zoals paniekaanvallen krijgen.

Omdat er weinig aandacht wordt gegeven aan postpartum angst, weten veel vrouwen niet wat normaal is en wat niet. Toch hebben veel vrouwen er last van – dus jij misschien ook – ruim een op de tien moeders heeft namelijk last van postpartum angst. 

Hoe herken je postpartum angst en wanneer heb je het?

Wat zijn symptomen van postpartum angst en hoe verschillen ze van gewone angst? Dit zijn een paar kenmerken van postpartum angst:

• Overmatig piekeren (de hele dag, elke dag piekeren over verschillende dingen) 
• Veranderingen in eet- en slaappatronen
• Gevoelens van angst, gedachten dat er iets ergs gebeurt 
• Je kunt je niet concentreren
• Je hoofd draait op volle toeren en je kunt niet rustig worden, hoe hard je het ook probeert
• Duizeligheid, misselijkheid, opvliegers, paniekaanvallen en een snelle hartslag omdat je hyperalert bent

Postpartum angst wordt ook wel postnatale angst of perinatale angst genoemd. Dit laatste verwijst naar de periode rondom de geboorte (en niet alleen daarna).

Je kunt namelijk ook al last krijgen van angsten tijdens je zwangerschap en ze kunnen duren tot de eerste verjaardag van je baby.

Ze kunnen dus ook maanden na de geboorte ontstaan. Vaak is hier de aanhoudende stress, slaaptekort en een stressvolle gebeurtenis de trigger (plots stoppen met borstvoeding, start op de kinderopvang).

Hoe ontstaat postpartum angst en wat zijn triggers?

Er zijn verschillende redenen waarom je last kunt krijgen van postpartum angst.

1. Tijdens de zwangerschap stijgen je oestrogeen- en progesteronniveaus. Na de bevalling veranderen deze spiegels. Deze schommelingen kunnen je vatbaarder maken voor veranderingen in je gemoed.
2. Je leven is compleet veranderd: Je hebt ineens minder slaap, een nieuw schema, verantwoordelijkheden en de algemene, overweldigende levensveranderingen die erbij komen kijken. 
3. Daarnaast zorgt de natuurlijke hyperalertheid ervoor dat je alert bent op je kindje en je jouw baby goed kan beschermen. Als dit doorslaat, kun je last krijgen van postpartum angsten.
4. Tot slot is er ook een culturele druk dat je deze dagen op je roze wolk zit, dus het is geen wonder dat veel ouders zich een beetje... gepusht voelen. 

Kortom, elke moeder kan postpartum angst ontwikkelen, maar er zijn een aantal factoren die het risico op deze aandoening verhogen. Dat zijn:

• Een geschiedenis van angst of depressie (bij jezelf of in je familie) 
• Een geschiedenis van PMS-symptomen zoals prikkelbaarheid of een slecht humeur
• Eetstoornissen
• Een obsessief-compulsieve stoornis 
• Je persoonlijkheid. Sommige moeders die zichzelf beschrijven als overgevoelig of in het algemeen iemand die snel bezorgd is, hebben vaker last van postpartum angst.

Het is ook belangrijk om te weten dat de periode voor de geboorte je vatbaarder kan maken. Als je bijvoorbeeld een miskraam of stilgeboorte hebt gehad, is de kans veel groter dat je na een volgende gezonde bevalling postpartum angst of depressie ontwikkelt.

De slopende angst dat er iets mis kan gaan verdwijnt namelijk niet. Als dit jouw ervaring is, weet dan dat het normaal is en dat het echt kan helpen om met een therapeut of een steungroep voor babyverlies te praten.

Hoe lang duurt postpartum angst?

Helaas valt daar echt niets over te zeggen. Ieders ervaring is anders, maar het goede nieuws is dat de symptomen na verloop van tijd verdwijnen en dat postpartum angst absoluut niet blijvend is. 

Heb je het moeilijk, zoek dan echt zo snel mogelijk hulp. Hoe eerder hoe beter. 

Wat is het verschil tussen postpartum angst en een postpartum depressie?

Postpartum angst en een postpartum depressie zijn twee verschillende dingen en hoewel ze overlap hebben, staan ze los van elkaar.

Bij een postpartum depressie zijn moeders meestal extreem verdrietig en tonen ze soms zelfs geen interesse in hun baby.

Postpartum angstsymptomen zijn een vorm van extreme bezorgdheid. Als je postpartum angst hebt, ben je voortdurend bezorgd en gespannen. 

Er wordt gelukkig veel gesproken en voorlichting gegeven over postpartum depressie, maar dat geldt niet voor postpartum angst (en daarom schrijven wij er ook over :-)).

Wat kun je doen aan postpartum angst?

Je kunt postpartum angst behandelen met therapie. Verder zijn er toegankelijke dingen die je kunt doen om je angsten minder intens te maken.

Knuffel je baby veel

We beginnen met een makkelijke. Knuffel je baby heel veel. Door je baby te knuffelen komt er oxytocine vrij, wat je angstniveau kan verlagen.

Slaap genoeg

Onmogelijk, we know, maar probeer het echt. Een gebrek aan slaap zal bijdragen aan je angst, dus het is belangrijk om manieren te vinden om te slapen. Zo kun je je emoties beter filteren of sturen.

We geven je wat suggesties om meer slaap te krijgen:

• Doe mee met de slaapjes van je baby – lastig, maar probeer het. Ga ook extra vroeg naar bed.
• Doe aan samenslapen (co-sleeping, rooming in, bedsharing) – dit kan veel schelen, want je hoeft er 's nachts niet uit. Volg altijd de veiligheidsaanbevelingen voor het samen slapen met een baby.
• Wissel slaap af met je partner. Zorg dat een van de twee minstens één ononderbroken periode van vier uur slaap per nacht krijgt. 
• Wees ook niet bang om hulp in te schakelen als je dat kunt betalen, of vraag familieleden om in te vallen zodat je wat rust krijgt. 

Breng tijd door met andere moeders

Het kan eng en intens zijn om uit te gaan en sociale contacten op te doen met een jonge baby. Maar isolement kan leiden tot nog meer angsten. Dus zelfs als je geen zin hebt om sociaal te zijn, kan contact met andere moeders (zelfs online!) wonderen doen voor je geestelijke gezondheid. 

De kans is groot dat veel vrouwen zich net zo voelen als jij. En je gezien en gehoord voelen kan echt helpen om je zorgen te verlichten.

Praten met gelijkgestemde vrouwen kan veel herkenning geven (veel ‘ik ook!’-momenten!) en het kan ook je angsten verminderen als je ziet dat je niet alleen bent. 

Als je stopt met borstvoeding, bouw het langzaam af

Als je borstvoeding geeft en besluit ermee te stoppen, doe dit dan zo rustig mogelijk. Zie afbouwen als een proces, niet als een gebeurtenis. Het is het beste voor jou en je baby om geleidelijk af te bouwen. Zo worden plotselinge hormonale schommelingen, die weer tot angst kunnen leiden, tot een minimum beperkt en wordt de overgang voor je baby gemakkelijker. Vraag een lactatiekundige hierbij om begeleiding.

Doe aan lichaamsbeweging

Bij Guud Woman raden we je altijd aan om aan lichaamsbeweging te doen en dat geldt ook voor jonge moeders. Het herstellen van een zwangerschap en bevalling kost tijd en ook borstvoeding geven kost veel energie. Toch raden we je aan om elke dag te bewegen.

Lichaamsbeweging is een van de krachtigste strategieën tegen angst. Het hoeft echt niet heel intens te zijn. Wandelen of yoga zijn heel effectief en gemakkelijk te doen voor iedereen.

Er zijn ook veel trainingsgroepen voor nieuwe moeders die de baby bij de training betrekken. De combinatie van sociale interactie en lichaamsbeweging kan je helpen tot rust te komen.

Weet wanneer je touched out bent

Veel moeders voelen zich vaak overbelast door hun lichaam dat voortdurend van hun baby is. Of je nu borstvoeding geeft of een huilend of slapend kind vasthoudt, het voelt vaak alsof je lichaam niet meer van jezelf is. Misschien herken je jezelf erin en heb je een pauze nodig. Als je je getriggerd voelt door lichamelijke aanraking, kan dat een teken zijn dat je tijd nodig hebt om bij te komen.

Veel moeders melden touched out zijn als een combinatie van angst en claustrofobie, en onthoud dat het normaal, natuurlijk en menselijk is om wat tijd alleen nodig te hebben. Erken deze gevoelens en probeer je er niet schuldig over te voelen. Het is belangrijk dat als je je touched out voelt, je hulp vraagt... en dat brengt ons bij ons volgende punt.

Vraag hulp

Het is makkelijk om te denken dat je alles zelf kunt. Misschien kun je dat ook, maar is dat wat je wilt?

En soms is het heel moeilijk om hulp te vragen. Je voelt je kwetsbaar of erger, een mislukkeling. Maar je hoeft geen superwoman te zijn en hulp vragen maakt je niet zwak. Hulp vragen is juist een kracht.

Ken je het gezegde, ‘It takes a village to raise a child?’ Een beetje uitgekauwd, maar daarom niet minder waar. Voor baby's en kinderen zorgen is hard werken. Het is geen eenmanszaak.

Een paar ideeen:

• Als je je baby voedt of verzorgt, vraag dan iemand anders om te helpen met huishoudelijke taken. Wees specifiek. Mensen willen vaak wel helpen, maar weten niet wat ze moeten doen. Het voelt misschien gek  – alsof je bevelen blaft als een baas - maar mensen zullen de aanwijzingen waarderen. 
• Vraag of iemand een maaltijd kan langsbrengen of boodschappen doen.
• Laat iemand anders een keer de kinderwagen duwen of jouw baby dragen in de draagzak.

Let op je voeding en neem extra vitamines en mineralen

Als je net bent bevallen, kan het lastig zijn goed te eten. Maar een vitaminen- of mineralentekort kan bijdragen tot gevoelens van angst en depressie.

Probeer een supplement aan je dieet toe te voegen om ervoor te zorgen dat je zeker weet dat lichaam alles krijgt wat het nodig heeft.

Zoek naar supplementen met omega 3-vetzuren, zoals die in algenolie. Omega 3 helpt ontstekingen te verminderen en is effectief gebleken bij het voorkomen en behandelen van depressies.

Overweeg ook vitamine B6 te nemen. Hiervan is bewezen dat het een positief effect heeft op het verminderen van postpartum depressie en angst, vooral bij moeders met een hoger risico op postpartum aandoeningen. 

Tot slot is het aan te raden magnesium te overwegen. Dit supermineraal speelt een belangrijke rol in het functioneren van zenuwen en onderzoeken laten zien dat het kan helpen tegen angsten.

Worstel je met postpartum angst of depressie? Weet je niet zeker waar je terecht kunt of met wie je kunt praten? Chat met ons. We hebben deskundigen die begrijpen wat je doormaakt en we zijn er om te luisteren. We kunnen troost bieden of oplossingen ... of beide. Wat je ook nodig hebt. We staan achter je. Probeer ook vooral eens onze product-finder om te ontdekken wat onze producten voor je kunnen betekenen.