De emotionele achtbaan van een jonge moeder

Zorg dragen voor een mini-mensje dat je net op de wereld hebt gezet, is niet zomaar iets. Het kan een uitdaging zijn om je helemaal thuis te voelen in jouw nieuwe rol als moeder. De onzekerheid, spanning, slaaptekort en continue focus op jouw baby kunnen ervoor zorgen dat je flink struggelt als jonge moeder.

En het maakt niet uit hoe goed je voorbereid was, of hoeveel zin je ook had. De emoties die je kunt voelen zijn alsnog zo overweldigend dat ze wel van een andere planeet lijken te komen.

En ja, er zijn prachtige hoogtepunten en momenten van eindeloos, puur genot, maar de eerste paar weken (maanden!) bestaan ook uit ontzettende dieptepunten. Dit komt voor sommige vrouwen als een grote verrassing, want je keek er toch zo naar uit? En je was toch supergoed voorbereid?

No worries: al deze gevoelens zijn normaal, en de verdrietige of verwarrende gevoelens vervagen na verloop van tijd. Toch is het belangrijk om te blijven kijken naar hoe je je echt voelt. Ga bij jezelf te rade en wees eerlijk tegenover jezelf, zodat je het ook herkent als je gevoelens niet normaal zijn.

Ons Guud-team bestaat uit doorgewinterde moeders en we weten precies wat jij doormaakt. In deze blog hebben we onze gezamenlijke ervaring gebundeld, zodat je precies weet welke gevoelens erbij horen en wanneer je toch even aan de bel moet trekken.

Gevoelens vóór de geboorte

Wist je dat er in het Engels een speciaal woord is voor het mentale proces van moeder worden? Matrescence. Geweldig, vind je niet? Deze fase begint meestal als je ontdekt dat je zwanger bent, en soms zelfs daarvoor.

Voor de meeste mensen is dit een periode van puur geluk. De voorbereiding, het wegdromen... Maar het kan ook gepaard gaan met flink wat emotie. Je voelt je misschien overweldigd, onzeker, bang en gefrustreerd.

Zwanger zijn is een beetje als de puberteit. Je hormonen schieten alle kanten op en de verstandhouding met je lichaam verandert. Je haar en huid zijn ineens anders, je slaap wordt verstoord en je bent misschien niet meer in tune met je lichaam.

Iedereen accepteert dat een puber soms even anders doet, maar de meeste mensen verwachten dat jij tijdens jouw 'matrescence' een grote bol geluk bent.

Maar in feite verlies je compleet de controle over hoe je eruitziet en hoe je je voelt. Dat verschil in verwachtingen versus de realiteit kan heftig zijn.

Weet en erken dat moeder worden een gigantische, allesoverweldigende en ingewikkelde transitie is die jou in elke snaar van je wezen kan raken. Verwarrende gevoelens zijn dan ook compleet normaal en je bent niet de enige die zich zo voelt.

Na de geboorte

Fast forward een paar maanden verder: je bent bevallen en na de geboorte voelde je direct al een hoop: geluk, opluchting en verbazing, of misschien wel angst. Maar je bent ook doodop, emotioneel uitgeput en als je een keizersnede of complicaties hebt gehad, heb je ook pijn en wil je je kunnen focussen op het beter worden (terwijl dat waarschijnlijk niet helemaal kan). Dit is allemaal heel normaal. Je hebt net een grote en levensveranderende gebeurtenis meegemaakt.

Sommige vrouwen zijn meteen verliefd op hun baby, maar dat geldt niet voor iedereen. Die diepe, magische band tussen moeder en baby moet soms groeien. Dat is niet erg!

Soms voel je een bepaalde druk om direct een band te hebben met je baby. En als je die niet hebt, kun je je schuldig voelen, of denk je dat er iets mis met je is.

Onthoud dat alle moeders verschillend zijn. Er is geen goede of verkeerde manier om verliefd te worden op je baby. En het laatste wat je nodig hebt, is een schuldgevoel over hoe jij je met je baby verbindt.

Die ontwikkeling van liefde gebeurt ook op lichamelijk niveau. Uit onderzoek blijkt dat oxytocine, ook wel het liefdeshormoon genoemd, een rol speelt bij de bevalling en de borstvoeding. Dit hormoon kan invloed hebben op je band met je baby. Een goede manier om oxytocine en je band met je baby te versterken is via huid-op-huidcontact. Zorg er dus voor dat je veel tijd met je baby doorbrengt – laat je baby met zo min mogelijk kleding, direct op jouw blote borst liggen.

Kraamtranen

Tijdens de zwangerschap is het een mix van hormonen. Tijdens de bevalling pieken ze en direct na de geboorte dalen ze tot het niveau van voor de zwangerschap.

Omdat veel hormonen direct invloed hebben op je emoties, hebben veel vrouwen na de geboorte last van een emotionele crash, aka kraamtranen. Hoewel kraamtranen een bekende term zijn, vinden wij dat het niet goed beschrijft hoe je je voelt en het schept verkeerde verwachtingen over wat normaal is.

Steeds meer artsen en vroedvrouwen informeren jonge moeders over de kraamtranen, maar toch is niet iedereen zich helemaal bewust en komen deze gevoelens als een donderslag bij heldere hemel.

Hoe vaak komen kraamtranen voor?

Je maakt je misschien ook meteen zorgen – want zou je niet op een roze wolk moeten zitten en alleen maar moeten genieten van je baby?

Maar je bent echt niet de enige. Eigenlijk hebben bijna alle jonge moeders (ongeveer 80%) een zekere mate van emotionele verstoring na de bevalling – stemmingswisselingen, huilbuien, angst of slaapproblemen. Deze gevoelens worden vanzelf minder, maar het is wel belangrijk om tijd te maken voor zelfzorg en hulp te zoeken als dat nodig is.

Omring jezelf met dierbaren die je kunnen ondersteunen en helpen met alledaagse taken, en bij wie je ook terechtkunt voor emotionele steun. Het kan een wereld van verschil maken, dus neem tijd voor jezelf – ga voor een korte wandeling in de buitenlucht, of sta even stil in de gekte van alledag.

Hoelang duren kraamtranen?

Er is geen goed of fout, en kraamtranen volgen helaas niet altijd een standaardperiode. Iedereen is anders en de snelheid waarmee je hormonen weer tot het normale niveau komen, verschilt van vrouw tot vrouw. Laten we zeggen dat je zo'n 2 dagen na de bevalling last kunt krijgen, en dat het zo'n 2 weken kan aanhouden.

Als deze gevoelens niet verdwijnen of na verloop van tijd zelfs erger worden, is het verstandig dat je contact opneemt met je vroedvrouw of gynaecoloog, omdat dit onder andere kan wijzen een postnatale depressie.

Postnatale depressie

Postnatale depressie is een medische aandoening die optreedt tijdens de zwangerschap of in het eerste jaar na de bevalling. Het is de meest voorkomende complicatie bij vrouwen die net zijn bevallen – 1 op de 7 vrouwen (ongeveer 15%) krijgt ermee te maken.

Wat kun je doen bij kraamtranen?

Bij de meeste vrouwen stoppen de kraamtranen vanzelf, omdat je hormonen vanzelf weer ‘normaal’ worden. Het is een natuurlijk proces dat plaatsvindt zonder dat je hiervoor ‘behandeld’ hoeft te worden. Toch kun je bepaalde dingen doen om je beter te voelen:

• Het klinkt onmogelijk, maar maak het jouw nummer één prioriteit: probeer zoveel mogelijk te slapen. Vraag je partner, vrienden of familie om hulp zodat je een dutje kunt doen. De meeste mensen willen best een paar uurtjes oppassen.
• Over hulp gesproken, vind steun bij mensen die dicht bij je staan. Vertel ze precies wat jij nodig hebt of wat ze voor je kunnen doen. Hoe preciezer, hoe beter. Denk aan boodschappen doen, schoonmaken of op de baby passen, zodat jij kunt douchen of – daar heb je hem weer – even kan slapen.
• Een pasgeboren baby vergt veel van je, maar neem alsnog tijd voor jezelf. Vraag iemand om op de baby te passen, zodat jij alleen naar buiten kunt gaan voor een wandeling, een kopje koffie kunt drinken of even kunt genieten van wat frisse lucht.
• Probeer in contact te komen met andere jonge ouders. Het kan fijn zijn om met mensen te praten die in hetzelfde schuitje zitten.
• Het kan verleidelijk zijn om te ontspannen met een glaasje wijn, maar probeer alcohol zoveel mogelijk te vermijden. Alcohol kan je stemming beïnvloeden en de symptomen verergeren.
• Voed je lichaam met gezond, compleet voedsel en beweeg wanneer je kunt. En je hoeft echt niet intensief te trainen – ga wandelen, doe wat rekoefeningen of ga voor een rustige yogasessie. Neem je baby eventueel mee in een draagzak of wandelwagen en ga voor een lange wandeling.
• Vul je voeding aan met een supplement voor extra vitaminen en mineralen die je lichaam nodig heeft.

Wanneer is het verstandig om contact op te nemen met een professional?

Als de kraamtranen niet vanzelf verminderen of zelfs erger worden, is het belangrijk om dit te herkennen en er met iemand over te praten. Voel je niet schuldig, en denk ook zeker niet dat er iets mis met je is. Als je symptomen het lastig maken om voor je baby te zorgen of alledaagse taken uit te voeren, neem dan zo snel mogelijk contact op met je zorgverlener.

Je bent niet alleen

Bij Guud staan we voor je klaar tijdens deze bijzondere periode. Of je nu zwanger bent, of de uitdagingen van de zorg voor een pasgeborene aangaat, weet dat je niet alleen bent.

Voel, erken en beleef de hoogte- en dieptepunten en weet dat elke emotie die je voelt gevoeld mag worden. Samen helpen we je door deze prachtige en chaotische fase.