Anticonceptie zonder hormonen: 8 alternatieven

Hebben we het over hormonale anticonceptie, dan denken we vaak meteen aan de pil. Dit is niet zo gek, want het is het populairste anticonceptiemiddel. De pil wordt vaak al op jonge leeftijd voorgeschreven, en vrouwen slikken hem een groot deel van hun vruchtbare jaren. En dat is natuurlijk niet zomaar: de pil is een handige en toegankelijke vorm van anticonceptie. Als de hormonale anticonceptiepil perfect wordt ingenomen, is deze voor 99% effectief. Maar hoewel de pil populair is, is het niet voor iedereen een passende oplossing. Veel vrouwen worden zich bewust van de bijwerkingen. We zijn ‘pilmoe’ en kiezen steeds vaker voor alternatieven, zoals het volgen van je natuurlijke cyclus.

Als jij je hierin herkent of overweegt om te stoppen met de pil wil je waarschijnlijk weten welke andere alternatieven je hebt. Gelukkig zijn er andere hormoonvrije opties die we in dit blog bespreken. Ben je al gestopt met de pil en wil je meer weten over hoe je een gezonde cyclus krijgt, lees dan ons blog.

Wat is jouw persoonlijke situatie?

Elke optie heeft voor- en nadelen, dus de keuze hangt af van jouw persoonlijke situatie.  Bedenk wat je belangrijkste doel is: wil je alleen een zwangerschap voorkomen of zijn er andere factoren waarmee je rekening moet houden, zoals het voorkomen van een SOA? Denk ook na over hoe comfortabel je bent met de efficiëntiegraad, want de effectiviteit van elke optie verschilt.

Perfect Gebruik versus Normaal Gebruik

Voordat we ingaan op de hormoonvrije opties, is het belangrijk om het verschil te begrijpen tussen ‘perfect gebruik’ en ‘normaal gebruik’. 

Perfect gebruik betekent dat je de methode elke keer dat je seks hebt, precies volgt zoals het hoort. En eerlijk, dat kan best lastig zijn, zelfs als je heel precies bent. Daarom is het ook belangrijk om te weten wat ‘normaal gebruik’ betekent.

Normaal gebruik verwijst naar de manier waarop de meesten anticonceptie gebruiken. Dat betekent dat er momenten kunnen zijn waarop je je anticonceptiemethode helemaal niet of verkeerd gebruikt. We’re all human en we kunnen ons vergissen, maar het is zeker goed in dit in je achterhoofd te houden.

Alternatief 1: Seks zonder penetratie

Een makkelijke optie is om seks te hebben zonder penetratie. Denk aan kussen, elkaar of samen masturberen, vibrators of seksspeeltjes, samen porno kijken, elkaar masseren of elke andere vorm van seks zonder dat er een penis in je vagina komt. Veel vrouwen vinden dit net zo opwindend, en soms zelfs fijner dan seks. 

Hoewel deze vorm van seks een zwangerschap kan voorkomen (bij perfect gebruik), kan het soms ‘per ongeluk’ leiden tot een penetratie. Als je dan geen andere vorm van anticonceptie gebruikt, kun je dus alsnog zwanger worden.

Alternatief 2: Terugtrekken

Een andere optie is de terugtrekmethode, ook bekend als ‘terugtrekken’ of ‘voor het zingen de kerk uitgaan’. Dit houdt in dat je partner zijn penis uit je vagina haalt en ergens anders klaarkomt om zwangerschap te voorkomen. 

Hoewel het eenvoudig lijkt, kan het fout gaan. Sommige mannen vinden het moeilijk om zich terug te trekken wanneer ze bijna klaarkomen. 

Daarom is deze methode het effectiefst wanneer deze wordt gebruikt in combinatie met een andere vorm van anticonceptie. Op zichzelf is de terugtrekmethode ongeveer 80% effectief bij perfect gebruik. 

Waarom? Soms zitten er spermacellen in het voorvocht (ook bekend als pre-ejaculaat of voorzaadvloeistof). Dit kan de kans op een zwangerschap vergroten.

Fun fact: Onze Guud expert Uwe is op deze manier verwekt.

Alternatief 3: Sensiplan/Natuurlijke Gezinsplanning/Vruchtbaarheidsbewustzijn (FA)

Sensiplan is een natuurlijke gezinsplanningsmethode die de menstruatiecyclus gebruikt om je ovulatie en vruchtbare dagen te voorspellen. Dit is de anticonceptiemethode die onze founder Morgane gebruikt.

Als je niet zwanger wilt worden, kun je seks vermijden tijdens je ovulatie, of een andere vorm van anticonceptie gebruiken.

Om deze methode toe te passen, is het belangrijk om je cyclus te begrijpen en te tracken. 

Als je een regelmatige cyclus hebt en je deze volgt met een app zoals Natural Cycles kan deze methode effectief zijn. Houd er echter rekening mee dat ook hier fouten mogelijk zijn. 

Bij normaal gebruik is er een kans van 12-23% op zwangerschap. Bij perfect gebruik is Sensiplan 99,6% - 98,2% effectief.

Als je dit wilt proberen, raden we aan je cyclus bij te houden met behulp van een app.

Alternatief 4: Mannencondoom

Het condoom is een populaire vorm van niet-hormonale anticonceptie. Bij perfect gebruik is een condoom zeer effectief en is er slechts 2% kans op een zwangerschap. 

Condooms zijn gemakkelijk verkrijgbaar, betaalbaar en ze zijn er in verschillende soorten, materialen en maten. Je kunt glijmiddel gebruiken om de penetratie comfortabeler te maken, maar gebruik een glijmiddel dat de werking van het condoom niet beïnvloedt (op water of siliconen gebaseerde glijmiddelen).

Alternatief 5: Vrouwencondoom

Vrouwencondooms zijn een alternatief voor mannencondooms en worden in de vagina ingebracht. Ze beschermen je net zo goed tegen zwangerschap en soa's als een mannencondoom en ze zijn gemakkelijk te gebruiken. 

Een voordeel is dat je het vrouwencondoom al 8 uur voor de seks kunt in doen. Bij perfect gebruik is het interne condoom 95% effectief.

Alternatief 6: Diafragma of pessarium

Een diafragma of pessarium is een rond ‘hoedje’ van dun, zacht silicone die je vóór de seks in je vagina inbrengt. Het bedekt de baarmoederhals en voorkomt dat sperma de eicel bereikt. Je gebruikt het diafragma met een zaaddodend middel. Je laat het diafragma 6 uur na de seks zitten. 

Een diafragma kun je het best laten aanmeten door een gynaecoloog. En als je afvalt of aankomt, moet je mogelijk een nieuw diafragma laten aanmeten.

Je moet even oefenen, maar het is een hormoonvrije optie. Bij perfect gebruik is het 94% effectief. Maar niemand is perfect, dus in het echte leven is een diafragma ongeveer 87% effectief – dat betekent dat ongeveer 13 van de 100 vrouwen die een diafragma gebruiken zwanger worden.

Alternatief 7: Koperspiraal

Het koperspiraal, ook bekend als het koperspiraaltje of IUD (intra-uterine device), is een klein apparaatje in de vorm van een T dat in de baarmoeder wordt geplaatst door een arts. 

Er zijn twee soorten spiraaltjes: het koperspiraaltje en een hormonale versie. In dit artikel hebben we het over het koperspiraaltje. 

Het koperspiraaltje bevat geen hormonen, maar het koper in het spiraaltje maakt het lastig voor het sperma zich te bewegen en het verandert de omgeving in de baarmoeder. Hierdoor is het moeilijk voor een bevruchte eicel om zich in te nestelen. Het koperen spiraaltje is zeer effectief en kan tussen de 3 en 10 jaar in de baarmoeder blijven zitten.

Als je eenmaal het spiraaltje hebt laten plaatsen, hoef je er niet meer aan te denken. Het is een ‘set it and forget it’-methode, wat betekent dat je niet elke dag iets hoeft te doen. Het enige nadeel is dat je het niet zelf kunt vewijderen.

Bij perfect gebruik is de kans op een zwangerschap klein: minder dan 1%. Bij normaal gebruik is er een zwangerschapskans van 0,8% tot 1,8%.

Alternatief 8: Sterilisatie

Sterilisatie is een permanente vorm van anticonceptie waarbij de eileiders bij vrouwen (tubal occlusie) of de zaadleiders bij mannen (vasectomie) worden afgesloten, zodat het sperma de eicel niet kan bereiken. 

Sterilisatie is zeer effectief, maar het is een permanente beslissing, dus het is belangrijk om zeker te weten dat je geen kinderwens meer hebt. 

En hoe zit het met zaaddodende middelen?

Verder zijn er allerlei soorten zaaddodende middelen verkrijgbaar in verschillende formaten: crèmes, schuim en zetpillen. Ze worden vaak gebruikt in combinatie met andere methoden zoals pessariums of condooms, maar ze kunnen ook op zichzelf gebruikt worden.

In principe breng je de zaaddodende middelen dicht bij je baarmoederhals aan. Afhankelijk van het formaat dat je kiest, kan dat met een applicator zijn (vergelijkbaar met een tamponapplicator), een zetpil of een crème die je zo ver mogelijk in de vagina inbrengt.

Spermiciden vertragen het sperma en zorgen ervoor dat het niet in de baarmoederhals kan komen, waar het in contact kan komen met een eicel.

Deze methoden zijn niet zo effectief als andere. Onbedoelde zwangerschap in één jaar gebruik was ongeveer 21% bij normaal gebruik en 16% bij perfect gebruik.

In dit blog hebben we de belangrijkste niet-hormonale anticonceptiemethoden uitgelegd. Als je een weloverwogen beslissing wilt nemen, raden we je aan contact op te nemen met een arts. Zo kun je de perfecte optie vinden die past bij jouw behoeften en gezondheid. Heb je nog vragen? Chat dan met ons. We helpen je graag. Wil je meer weten over onze producten en hoe jij je lichaam kunt ondersteunen bij het stoppen met de pil? Doe dan onze quiz en ontdek welk product bij jou past.