Opvliegers en Nachtelijk Zweten: Wat is het verschil en hoe ga je ermee om?

Opvliegers en nachtelijk zweten zijn veelvoorkomende symptomen tijdens de perimenopauze, maar wist je dat ze niet hetzelfde zijn? Het verschil begrijpen is de eerste stap om deze symptomen effectief aan te pakken. In dit artikel leggen we uit wat hen onderscheidt, waarom ze optreden en wat je kunt doen om verlichting te vinden.

Wat zijn opvliegers?

Opvliegers zijn plotselinge golven van intense warmte die vaak beginnen in het gezicht en de nek en zich verspreiden naar de rest van het lichaam. Ze kunnen enkele seconden tot enkele minuten duren en gaan vaak gepaard met:

• Rode of blozende huid.
• Snelle hartslag.
• Een gevoel van druk of ongemak in het hoofd.
• Overmatig zweten, vooral op het bovenlichaam.

Opvliegers kunnen op elk moment van de dag optreden, of je nu in een vergadering zit, aan het eten bent, of gewoon ontspant.

Wat is nachtelijk zweten?

Nachtelijk zweten daarentegen treedt uitsluitend ’s nachts op terwijl je slaapt. Het zijn in wezen opvliegers die tijdens de slaap plaatsvinden, maar vaak intenser aanvoelen omdat ze je nachtrust verstoren. Symptomen zijn onder meer:

• Wakker worden doorweekt van het zweet.
• Je beddengoed of kleding moeten verschonen.
• Moeite hebben om weer in slaap te vallen.

Nachtelijk zweten is bijzonder frustrerend omdat het je herstellende slaap verstoort, waardoor je de volgende dag vermoeid en prikkelbaar bent.

Lees meer over slaapproblemen en nachtelijk zweten hier.

Wat veroorzaakt opvliegers en nachtelijk zweten?

Opvliegers en nachtelijk zweten ontstaan door hormonale veranderingen tijdens de perimenopauze, een fase waarin de oestrogeenspiegel onvoorspelbaar kan schommelen. Deze schommelingen hebben invloed op de hypothalamus, het deel van de hersenen dat verantwoordelijk is voor het reguleren van je lichaamstemperatuur.

Hoe schommelingen in oestrogeen opvliegers veroorzaken

Tijdens de perimenopauze ervaart je lichaam zowel pieken als dalen in oestrogeen:

• Oestrogeenpieken: Bij een plotselinge stijging van oestrogeen raakt de hypothalamus soms "overgevoelig", wat kan leiden tot een verhoogde bloedstroom en warmtegevoelens.

• Oestrogeendalen: Bij een sterke daling van oestrogeen heeft de hypothalamus moeite om de lichaamstemperatuur stabiel te houden, wat zorgt voor plotselinge warmtegolven of zweten.

Wat gebeurt er in je lichaam tijdens een opvlieger?

• Uitzetting van bloedvaten: de hypothalamus denkt dat je lichaam oververhit raakt, waardoor de bloedvaten in je huid uitzetten om warmte af te voeren. Dit geeft dat intense warmtegevoel.

• Zweten: je lichaam probeert snel af te koelen door te zweten, wat kan leiden tot klamme huid en een nat gevoel.

Door de complexe hormonale schommelingen van de perimenopauze kunnen opvliegers en nachtelijk zweten zowel onvoorspelbaar als intens zijn, wat het belangrijk maakt om triggers te herkennen en strategieën te ontwikkelen om ermee om te gaan.

Wat is het verschil tussen opvliegers en nachtelijk zweten?

Hoewel beide symptomen dezelfde hormonale oorzaak hebben, zijn de belangrijkste verschillen:

• Tijdstip: opvliegers kunnen op elk moment voorkomen; nachtelijk zweten alleen tijdens de slaap.
• Impact: nachtelijk zweten verstoort specifiek je slaap, terwijl opvliegers dat niet altijd doen.

Het begrijpen van deze verschillen is belangrijk, omdat de aanpak per symptoom kan variëren.

Hoe ga je om met opvliegers en nachtelijk zweten?

Voor opvliegers

1. Identificeer triggers: houd een dagboek bij om te zien wat je opvliegers veroorzaakt. Veelvoorkomende triggers zijn:

• Alcohol.
• Cafeïne.
• Stress of angst.

2. Kleed je in lagen en vermijd synthetische stoffen: draag lichte, natuurlijke stoffen (zoals katoen) die je gemakkelijk kunt uittrekken bij een opvlieger.

3. Zoek afkoeling: gebruik een frisse handdoek of een (draagbare) ventilator om plotselinge opvliegers te verzachten.

4. Ontspan: Yoga, diepe ademhaling of meditatie kunnen stress verminderen, een veelvoorkomende trigger.

Voor nachtelijk zweten

1. Creëer een koele slaapomgeving:

• Gebruik ademend beddengoed van natuurlijke stoffen zoals katoen of bamboe.
• Houd je slaapkamer tussen 16-19°C.
• Gebruik een ventilator of airconditioning.

2. Kies geschikte pyjama’s: ga voor vochtregulerende slaapkleding die je droog houdt.

3. Drink voldoende water: blijf overdag goed gehydrateerd om je lichaam te helpen de temperatuur te reguleren.

4. Pas je avondroutine aan: vermijd hete dranken, alcohol en zware maaltijden vlak voor het slapengaan.

Voeding en supplementen ter ondersteuning

Je voeding en supplementen kunnen ondersteuning bieden bij het beheersen van opvliegers en nachtelijk zweten tijdens de perimenopauze. Door je lichaam te voeden met de juiste voedingsstoffen kun je je hormonen in balans brengen en je gezondheid ondersteunen. Hier is waar je op kan letten:

Fyto-oestrogenen

Fyto-oestrogenen zijn plantaardige verbindingen die de effecten van oestrogeen in het lichaam nabootsen. Ze kunnen helpen hormonale schommelingen in balans te brengen en de ernst van opvliegers en nachtelijk zweten te verminderen.

• Rode Klaver: Rode klaver, rijk aan isoflavonen, is een populair fyto-oestrogeen dat is onderzocht op zijn potentieel om menopauzesymptomen, waaronder opvliegers, te verlichten. Het kan ook de cardiovasculaire gezondheid en botdichtheid ondersteunen.
• Lijnzaad: Vol met lignanen, een soort fyto-oestrogeen, kan lijnzaad de hormonale balans ondersteunen. Probeer ze toe te voegen aan smoothies, salades of havermout.
• Soja: Soja zit in tofu, tempeh en sojamelk en bevat isoflavonen die de frequentie van opvliegers kunnen helpen verminderen.
• Kikkererwten: Een veelzijdige bron van fyto-oestrogenen, kikkererwten zijn gemakkelijk te verwerken in soepen, salades of snacks.

Magnesium

Magnesium draagt bij aan een normale spierfunctie en speelt een rol bij het verminderen van vermoeidheid. Het helpt ook bij het reguleren van neurotransmitters en melatonine, waardoor je beter slaapt. Neem magnesiumrijke voedingsmiddelen zoals spinazie, amandelen en pompoenpitten op in je dieet, of overweeg indien nodig een supplement.

Gezonde vetten

Opvliegers kunnen lichte ontstekingen in het lichaam uitlokken, en het opnemen van omega-3 vetzuren kan ontstekingen helpen verminderen en tegelijkertijd de hormoonproductie ondersteunen.

• Vette vis: Zalm, makreel en sardines zijn uitstekende bronnen van omega-3.
• Avocado: Levert gezonde enkelvoudig onverzadigde vetten die de huid voeden en de hormoonbalans ondersteunen.
• Noten en zaden: Walnoten, chiazaden en lijnzaad zijn rijk aan omega-3 en andere essentiële vetten.

Salie

Salie (Salvia officinalis) is een kruid dat traditioneel wordt gebruikt om symptomen van de overgang, zoals opvliegers en prikkelbaarheid, te verlichten. 

Salie bevat natuurlijke verbindingen zoals flavonoïden en essentiële oliën die helpen de thermoregulatie van je lichaam te ondersteunen. Dit kan het gevoel van warmte tijdens opvliegers verminderen. De actieve stoffen in salie hebben een verzachtende en kalmerende werking. Ze kunnen helpen bij het verminderen van prikkelbaarheid en stress, wat vaak verergert tijdens de perimenopauze

Maca

Maca is een adaptogeen dat traditioneel gebruikt  wordt om het lichaam te helpen omgaan met stress en om hormonale balans te ondersteunen, wat vooral nuttig is tijdens de perimenopauze.

Maca staat bekend om zijn energiebevorderende eigenschappen. Het kan helpen vermoeidheid te verminderen, je stemming te ondersteunen en je concentratie te behouden, wat vaak uitdagingen zijn tijdens de perimenopauze.

Belangrijke opmerking over supplementen

Hoewel supplementen zoals rode klaver, salie en maca ondersteuning kunnen bieden, is het belangrijk om een arts te raadplegen voordat je ermee begint. Deze supplementen zijn mogelijk niet geschikt voor iedereen, vooral niet voor mensen met hormoongevoelige aandoeningen of mensen die bepaalde medicijnen gebruiken.

P.S. Als je nieuwsgierig bent naar supplementen of vragen hebt over het omgaan met de perimenopauze, chat met ons! We zijn er om je te helpen, zonder oordeel.