Leven met endometriose: lifestyle tips

Leven met endometriose is een uitdaging. En hoewel er nog veel onderzoek nodig is om meer te weten te komen over deze redelijk onbekende, maar soms allesoverheersende aandoening, kunnen veranderingen in je levensstijl een groot verschil maken. Voor dit artikel hebben we kunnen rekenen op de kennis en ervaring van Colette Peeters, osteopaat, en natuurlijk veel informatie geput uit Het Cyclus Kompas, het boek van Morgane Leten, co-founder van Guud.

First things first, wat is endometriose?

Endometriose (adenomyose = endometriose interna) is een chronische aandoening die groeit onder invloed van hormonen en kan zorgen voor ontstekingen in heel het lichaam, maar vooral op het buikvlies en in het kleine bekken en buikholte. Het komt ook voor op het middenrif, de longvliezen en in enkele gevallen in de bijholtes.

Bij endometriose is weefsel aanwezig dat in eerste instantie lijkt op baarmoederslijmvliescellen, maar eigenlijk meer verschillen dan gelijkenissen lijken te hebben.

De immuunreactie en inflammatie die optreden als reactie op de endometriose kunnen verklevingen veroorzaken, waardoor organen aan elkaar kunnen vergroeien. Dit kan veel verschillende soorten klachten geven en leiden tot verminderde vruchtbaarheid. Omdat de klachten van endometriose erg afhangen van hoeveel weefsel er is en waar het zich bevindt, wordt endometriose vaak niet snel herkend.

Een paar feiten over endometriose:

• Er wordt geschat dat 1 op de 9 vrouwen endometriose heeft.
• Over het algemeen duurt het tussen de 7 en 20 (!) jaar voordat er een diagnose wordt gesteld.
• De klachten zijn divers: denk aan helse buikkrampen, pijn bij het vrijen, en pijn bij de stoelgang, overmatig bloedverlies...
• Endometriose is vaak niet te zien op echo’s, scans of in de bloedwaarden.
• Hoewel het niet zeker is hoe de ziekte precies ontstaat, weten we dat het komt door een hormonale disbalans en dat zich manifesteert als een ontstekingsziekte.
• Iedereen kan endometriose krijgen. Tieners en jongvolwassenen kunnen ook al endometriose ontwikkelen. Ook vrouwen in de menopauze kunnen last hebben van oud weefsel.

Hoe ontstaat endometriose?

Vroeger dacht men dat de oorzaak retrograde menstruatie was: tijdens de menstruatie loopt het meeste menstruatiebloed via de vagina naar buiten, maar er kan ook wat bloed uit de baarmoeder via de eileiders de buikholte in stromen; dit heet dan retrograde menstruatie.

Ondertussen zijn er al heel wat hypotheses bijgekomen om de oorzaak te verklaren, waaronder oestrogeendominatie, een foutieve reactie van het immuunsysteem en ontstekingen. Helaas is hier nog geen medisch consent over.

Is endometriose te behandelen?

Een behandeling om endometriose te genezen bestaat helaas nog niet. Daarom probeert men vooral klachten onder controle te krijgen en eventuele vruchtbaarheidsproblemen (indien er een kinderwens is) te behandelen.

Behandelingen bestaan uit pijnstillers, hormonale therapie (die de cyclus verlicht) of een operatie waarbij het endometriose weefsel, cystes en verklevingen verwijderd worden. Dit zijn oplossingen, maar het is belangrijk om te weten dat er tot op heden geen medicatie bestaat die endometriose doet verdwijnen.

Hoe kun je endometriose verlichten?

Zoals we net al zeiden, zijn er wel behandelingen en levensstijlveranderingen die de klachten van endometriose kunnen verlichten. In België is Colette Peeters, osteopaat met expertise in gynaecologische aandoeningen zoals endometriose, ontzettend bekend vanwege haar werk rondom endometriose.

Studies tonen aan dat osteopathische technieken positieve effecten hebben op de levenskwaliteit van patiënten met endometriose. Colette Peeters heeft doorheen de jaren al heel wat vrouwen kunnen doorverwijzen en helpen. Dat doet ze onder andere via manuele therapieën. Voorbeelden zijn interne osteopathische technieken (vaginaal of rectaal) en externe osteopathische technieken om het de verkleefde weefsels flexibiliteit te geven.

Andere manieren om verlichting te vinden is door je menstruatiecyclus te ondersteunen. Endometriose wordt namelijk gelinkt aan de vrouwelijke cyclus. Je cyclus ondersteunen kan daarom helpen bij het onder controle houden van je klachten.

Wat kun je doen?

Een aangepast dieet

In sommige gevallen melden endometriose-patiënten een groot verschil bij een aangepast dieet. Hoe ziet zo’n dieet eruit?

• Ga voor een voedingsrijk, ontstekingsremmend dieet. Eet fruit, groenten, volle granen en magere eiwitten.
• Overweeg om zuivel, rood vlees en bewerkte voedingsmiddelen te beperken, omdat deze kunnen bijdragen aan ontstekingen.
• Ga na of een glutenvrij of low-FODMAP-dieet verlichting biedt. Er zijn endometriose-patiënten die hier baat bij hebben gehad.

Bewust bewegen

Als je last hebt van klachten zoals bekkenpijn, krampen en overmatig bloedverlies, lijkt het misschien niet zo’n fijn idee om te gaan hardlopen of de mat uit te rollen voor een yogasessie. Maar sporten kan de symptomen van sommige vrouwen met endometriose verbeteren.

• Doe low-impact oefeningen zoals wandelen, zwemmen of yoga om flexibiliteit te bevorderen en stress te verminderen.
• Luister naar je lichaam en pas je bewegingen aan op je comfortniveau op dagen dat je meer last hebt.

Stressmanagement

Onderzoeken lijken een verband aan te tonen tussen stressklachten en endometriose. Er zijn meerdere theorieën over het verband tussen de twee.

Als je lichaam onder stress staat, maakt het bijvoorbeeld een stresshormoon aan (cortisol). Na verloop van tijd kan de productie van te veel cortisol je immuunsysteem schaden. Stress verhoogt ook de ontsteking in je lichaam en ontstekingen spelen een grote rol bij endometriose. Meer ontsteking kan uiteindelijk meer pijn betekenen.

• Ontdek hoe je stress onder controle kunt krijgen: oefen met diepe ademhalingen, mediteer of doe aan mindfulness.
• Slaap genoeg; zo kun je stressvolle situaties beter handelen.
• Zet selfcare op één. Niet als uitzondering, maar als dagelijkse activiteit. Denk aan een warm bad, aromatherapie of gewoon tijd nemen voor dingen waar je blij van wordt.
• Leer naar je lichaam te luisteren en pas je activiteiten aan als dat nodig is.

Vitaminen en mineralen

• Er zijn onderzoeken die laten zien dat verschillende vitaminen en mineralen zoals omega 3, magnesium en vitamine D je lichaam kunnen ondersteunen als het aankomt op endometriose. Helaas zijn er nog geen goedgekeurde gezondheidsclaims voor.

Extra tips

• Vind de juiste zorgverlener. Zoek een vertrouwde zorgverlener die gespecialiseerd is in endometriose en jouw problemen begrijpt.
• Zoek contact met andere vrouwen die soortgelijke ervaringen delen. Denk aan Behind Endo Stories en onze eigen Guud community op Instagram en Facebook.
• Kijk naar andere, holistische therapieën zoals acupunctuur, fysiotherapie of een osteopaat zoals Colette Peeters en de professionals op Momplus.

Helaas is er nog te weinig bekend over endometriose om te weten hoe het ontstaat en wat je er eventueel preventief tegen kunt doen. Ook is er nog geen enkele behandelmethode die 100% effectief is op de lange termijn. Maar weet dat je niet met pijn hoeft rond te lopen. Zoek de juiste zorgprofessionals en besteed veel aandacht aan een gezonde levensstijl om klachten mogelijk te verlichten.

Heb je nog vragen of twijfels? Chat met ons, we helpen je met liefde! Je bent niet alleen.