Hormoontherapie tijdens de perimenopauze – dit moet je weten

Hormoontherapie kan vrouwen enorm helpen tijdens de (peri)menopauze, zoals blijkt uit steeds meer onderzoek. Veel vrouwen kiezen voor deze behandeling om hun klachten te verlichten. Maar wat houdt hormoontherapie precies in, en is het geschikt voor jou? In deze blog bespreken we de voordelen en nadelen van hormoontherapie tijdens de (peri)menopauze, en kijken we naar alternatieven zoals progesterontherapie en bio-identieke hormonen.

Wat is hormoontherapie voor tijdens de (peri)menopauze?

Hormoontherapie met oestrogeen is een veelgebruikte behandeling om symptomen van de (peri)menopauze te verlichten. Het is echter belangrijk om te begrijpen dat oestrogeen tijdens de perimenopauze niet altijd alleen maar daalt. Het is daarom belangrijk om samen met je arts te bepalen welke behandeling het meest geschikt is, afhankelijk van jouw specifieke hormoonniveaus en symptomen.

Je oestrogeenspiegels kunnen tijdens de perimenopauze namelijk sterk fluctueren, met momenten van plotselinge stijgingen en dalingen. Als je op een moment van hoge oestrogeenniveaus extra oestrogeen toegediend krijgt, kunnen je klachten, zoals opvliegers of stemmingswisselingen, juist verergeren.

Het is wel zo dat de meeste klachten worden veroorzaakt door hormoonschommelingen in de perimenopauze en door het wegvallen van oestrogeen als de menopauze volledig is (dat wil zeggen wegvallen van de menstruatie). We spreken van een definitieve menopauze als je een jaar niet menstrueert.

Als je oestrogeentherapie krijgt, wordt verder progesterone gegeven om opdikking van het baarmoederslijmvlies te voorkomen. Tijdens de perimenopauze is er namelijk ook minder progesteron, doordat je minder vaak ovuleert. Progesterone wordt geproduceerd na een goede ovulatie, dus als die niet goed is of er niet meer is, dan is er geen progesterone. Het heeft als bijkomend positief effect dat het bij inname 's avonds een iets betere nachtrust kan geven, maar het is natuurlijk geen slaappilletje....

Progesterontherapie tijdens de perimenopauze

Tijdens de perimenopauze kan een progesteronbehandeling effectief zijn omdat de productie van progesteron afneemt naarmate ovulaties minder frequent worden. Progesterontherapie helpt de natuurlijke balans tussen oestrogeen en progesteron te herstellen. Progesterone kan helpen om onregelmatige bloedingen te behandelen maar kan de eerste maanden veel spotting geven en zal de andere perimenopeuze klachten niet verhelpen.

Let op: het is hier ook weer heel belangrijk om eerst na te gaan in welke fase van de perimenopauze je zit. Als je in de vroege perimenopauze al bio-identieke hormonen inneemt, zijn die niet sterk genoeg en kunnen klachten van de hormonale schommelingen nog versterkt worden.

Wat zijn bio-identieke hormonen?

Bio-identieke hormonen zijn hormonen die chemisch identiek zijn aan de hormonen die je lichaam van nature produceert. Deze hormonen kunnen worden voorgeschreven als onderdeel van een hormoontherapie. Veel vrouwen kiezen voor bio-identieke hormonen omdat ze worden gezien als een natuurlijkere optie in vergelijking met synthetische hormonen. Hoewel bio-identieke hormonen vaak worden gepromoot als veiliger of effectiever, is er nog steeds beperkt wetenschappelijk bewijs om aan te tonen dat ze significant beter zijn dan traditionele hormoontherapie. Het is belangrijk om deze optie met je arts te bespreken en samen te beslissen welke behandeling het beste bij jouw situatie past.

Hormoontherapie als tijdelijke oplossing

Zoals eerder besproken, kan hormoontherapie een uitkomst bieden als natuurlijke middelen niet voldoende verlichting geven. Hormoontherapie kan tijdelijk gebruikt worden om de overgangsperiode te verzachten totdat je de effecten voelt van natuurlijke behandelingen, zoals voeding, beweging en supplementen. Het is altijd verstandig om deze benadering goed te bespreken met je arts, zodat je een weloverwogen keuze kunt maken en de therapie kunt stoppen zodra natuurlijke methoden voldoende resultaat bieden.

Verschillende soorten hormoontherapie

Er zijn twee hoofdtypen hormoontherapie:

1. Combinatietherapie: Hierbij worden zowel oestrogeen als progestageen ingenomen. Oestrogeen vermindert de klachten, terwijl progestageen voorkomt dat het baarmoederslijmvlies te veel opbouwt, wat het risico op baarmoederkanker kan vergroten.
2. Oestrogeentherapie: Hierbij wordt alleen oestrogeen ingenomen. Dit wordt enkel voorgeschreven aan vrouwen die geen baarmoeder meer hebben, omdat er geen risico is op een ophoping van het baarmoederslijmvlies.

Waarom zou je hormoontherapie tijdens de perimenopauze overwegen?

Hormoontherapie kan verschillende klachten van de (peri)menopauze verlichten, zoals:

• Opvliegers en nachtelijk zweten: dit zijn enkele van de vervelendste symptomen van de (peri)menopauze, omdat ze de kwaliteit van je slaap kunnen beïnvloeden. Lees hier meer over slaapproblemen tijdens de (peri)pauze.
• Vaginale droogheid en ongemak: oestrogeentherapie kan helpen om de vaginale weefsels gezond te houden en het ongemak tijdens seks te verminderen, een veelvoorkomende klacht bij vrouwen in de (peri)menopauze.
• Stemmingswisselingen en slaapproblemen: hormoontherapie kan je stemming stabiliseren en de slaapkwaliteit verbeteren door de hormonale onevenwichtigheden aan te pakken die deze klachten veroorzaken. Lees hier meer over de link tussen je brein en de (peri)menopauze.

Daarnaast zijn er nog meer voordelen van het inzetten van hormoontherapie.

• Gezondheid van de botten: oestrogeen helpt de botdichtheid te behouden en kan het risico op osteoporose en botbreuken verminderen.
• Cholesterol en diabetes: hormoontherapie heeft een positieve invloed op je cholesterolgehalte en verlaagt de kans op diabetes.
• Levensverwachting: hormoontherapie kan de levensverwachting verlengen bij vrouwen die vóór hun veertigste in de menopauze zijn gekomen.
• Huid en haar: dankzij hormoontherapie veroudert je huid minder snel en heb je minder last van haaruitval (yes!)
• Hart- en vaatziekten: de kans op hart- en vaatziekten neemt iets af bij hormoontherapie met oestrogeen.

Als bepaalde klachten van de (peri)menopauze een grote invloed hebben op je dagelijks leven, waardoor je je normale taken niet meer kunt uitvoeren of constant moe bent, kan hormoontherapie zeker het overwegen waard zijn. Het is echter altijd verstandig dit goed te bespreken met je arts, omdat er ook risico’s aan verbonden kunnen zijn.

Wat zijn de risico’s van hormoontherapie tijdens de menopauze?

Hoewel hormoontherapie echt goed kan werken, zitten er wel wat risico’s aan, die verschillen per persoon:

• Verhoogd risico op borstkanker: dit risico geldt vooral bij langdurig gebruik (langer dan 5 jaar) van combinatietherapie. Bij behandeling met alleen oestrogeen is het risico lager.
• Hartaandoeningen en beroertes: sommige onderzoeken wijzen op een verhoogd risico, vooral bij oudere vrouwen of vrouwen die later in de menopauze met hormoontherapie beginnen.
• Trombose: hormoontherapie kan het risico op bloedstolsels verhogen.

Is hormoontherapie een optie voor jou?

Of hormoontherapie geschikt is voor jou, is iets wat je samen met je arts moet bespreken. Hierbij wordt rekening gehouden met je klachten, medische voorgeschiedenis en eventuele risicofactoren. Voor sommige vrouwen wegen de voordelen van hormoontherapie op tegen de risico's, vooral als ze ernstige klachten hebben die de levenskwaliteit negatief beïnvloeden.

Andere manieren om om te gaan met klachten tijdens de (peri)menopauze

Voor vrouwen die geen hormoontherapie kunnen of willen gebruiken, zijn er nog alternatieven om te overwegen, afhankelijk van de specifieke klachten:

• Niet-hormonale medicijnen: bepaalde antidepressiva, zoals SSRI's en SNRI's, kunnen helpen bij opvliegers en stemmingswisselingen.
• Aanpassingen in levensstijl: dieet, lichaamsbeweging en stressmanagement spelen een belangrijke rol bij het omgaan met klachten van de (peri)menopauze.
• Andere therapieën: natuurlijke remedies en supplementen zoals salie, maca, rode klaver en fyto-oestrogenen kunnen verlichting geven.

Conclusie: de voor- en nadelen van hormoontherapie

Hormoontherapie heeft zowel positieve als negatieve eigenschappen: het kan klachten verminderen, maar er zijn ook mogelijke bijwerkingen. Voor sommige vrouwen wegen de positieve effecten zwaarder dan de risico’s, vooral als de klachten een grote invloed hebben op hun dagelijks leven.

Weet dat je altijd met je arts of een overgangsconsulent kunt overleggen en dat je hormoontherapie tijdelijk kunt proberen. Vind je het niet fijn? Dan kun je er altijd weer mee stoppen.

PS. Hopelijk heb je iets aan deze blog gehad. Toch nog even een kleine opmerking om af te sluiten. Waarom zijn we soms zo voorzichtig met onze woordkeuze? Omdat we willen dat je begrijpt dat er geen wonderpil bestaat die alles oplost (helaas!). Supplementen kunnen helpen je gezondheid te ondersteunen, maar er zijn ook andere factoren van invloed, zoals genetica, slaap, beweging en voeding. Heb je vragen over jouw specifieke situatie? Chat dan met ons - we helpen je graag verder, geheel vrijblijvend!